Pediater Samuel Van Steirteghem: “Ontwikkelingssamenwerking zit in mijn DNA”

Eerste zending We spreken met hem vanuit Cotonou, de grootste stad van Benin waar hij sinds april 2020 werkt als projectmanager in de gezondheidszorg bij Enabel, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap. Zijn avontuur met Artsen Zonder Vakantie begon in 2007 toen hij tijdens een consultatie in La Louvière werd opgebeld met de vraag om twee weken naar […]

Eerste zending

We spreken met hem vanuit Cotonou, de grootste stad van Benin waar hij sinds april 2020 werkt als projectmanager in de gezondheidszorg bij Enabel, het Belgisch Ontwikkelingsagentschap. Zijn avontuur met Artsen Zonder Vakantie begon in 2007 toen hij tijdens een consultatie in La Louvière werd opgebeld met de vraag om twee weken naar Kigali te reizen als pediater met specialisatie in longziekten. “Als student droomde ik er al van om naar Afrika te gaan. Die telefoon kwam als geroepen in mijn leven.”

Ademhalingsproblemen na geboorte

“Mijn eerste zending zal me altijd bijblijven.” Pediater Samuel Van Steirteghem werkte onder meer rond bronchoscopie, waarbij met een flexibele camera in de longen wordt gekeken. “Er is veel tuberculose in Afrika. In het ziekenhuis in Kigali was er zo’n camera maar de artsen en verpleegkundigen konden er niet mee werken. Die eerste zendingen leidden we dus vooral lokale artsen op om die behandeling uit te voeren en de camera daarvoor in te zetten. Zo konden ze zelf verder, ook wanneer wij er niet meer waren.” Daarnaast spande Samuel zich jaren in om de neonatale mortaliteit te doen dalen. “Kinderen in Rwanda sterven dertig keer vaker na hun geboorte dan in België vooral omwille van ademhalingsproblemen. Eigenlijk kan je met eenvoudige technieken veel verwezenlijken. We hadden een zwarte babypop waarop we hartmassages uitoefenden of beademing via een ballon. Ook hierin gaven we verschillende vormingen.”

Evolutie naar globale strategie

Hij keerde verschillende keren terug naar hetzelfde hospitaal en probeerde zo voor continuïteit te zorgen in de ondersteuning. Buiten de weken dat wij er in de partnerziekenhuizen werkten bleef het een uitdaging om ook in tussentijd een verschil te blijven maken. Eén van de antwoorden daarop is nu de opvolging van de zendingen door lokale experten. Dat gebeurt op verschillende plaatsen. Ook de capaciteitsversterkende trajecten die per partner worden uitgewerkt zorgen voor een impact op lange termijn. Zo’n globale strategie lijst de prioriteiten van het ziekenhuis op en bepaalt welke stappen op welk moment worden gezet.”

Pediatrische protocollen

Van Steirteghem werkte mee aan de pediatrische protocollen (artikel) waarvan ze aan het kijken zijn om die in DR Congo op nationaal vlak uit te rollen. “We schreven met een enthousiaste groep pediaters onder leiding van Patrick Peeters (artikel) protocollen uit, zodat elke dokter tijdens zijn zending dezelfde informatie kan geven. Want voordien benaderde bijvoorbeeld een dokter uit Leuven de zaken anders dan één uit Gent. Dat was een beetje chaotisch. Nu zijn die zaken allemaal gestructureerd en kunnen zowel wij als de lokale experten daar beroep op doen.”

Minder verspillen

Zijn passie voor Afrika en ontwikkelingssamenwerking zijn sinds die eerste zending alleen maar toegenomen. “Die uitwisselingen betekenen veel voor mij, zowel persoonlijk als voor mijn werk. Ik kon mijn kennis delen en kreeg er veel voor terug. Zo kon ik de problemen waar mensen in België over struikelen, zoals lange wachttijden, beter relativeren. Ook veranderde mijn werkwijze. Ik zal nu minder onderzoeken verspillen. Als een kind bijvoorbeeld in België met koorts op consultatie komt, kan je verschillende onderzoeken opvragen zoals radiografie, bloed -en urineanalyse, noem maar op. Ze zijn zelfs gratis. Maar je kan ook even afwachten. De vinger aan de pols houden en onderzoeken progressief opbouwen. Dat zal het gezondheidssysteem minder belasten.”

Nog veertig jaar erbij

Samuel wenst Artsen Zonder Vakantie nog veertig prachtige jaren bij. “De capaciteitsversterking tussen Belgische gezondheidsverstrekkers en die van de partnerlanden is uniek. Ik hoop dan ook dat de pool van vrijwilligers mag blijven groeien.”

Tekst: Ann Palmers

Help onze Afrikaanse collega’s om noodzakelijke medische zorg toegankelijk te maken.