Kleine veranderingen kunnen grote resultaten opleveren

De eerste psychiatrisch verpleegster “Ik werkte indertijd in het Sint-Elisabeth ziekenhuis in Zottegem en mijn diensthoofd, psychiater Herwig Colaert, was terreinvrijwilliger bij Artsen Zonder Vakantie. Hij heeft me de organisatie leren kennen en heeft me gemotiveerd om ook op zending te gaan. Hij vond het belangrijk dat niet alleen psychiaters op psychiatrische zending gingen en […]

De eerste psychiatrisch verpleegster

“Ik werkte indertijd in het Sint-Elisabeth ziekenhuis in Zottegem en mijn diensthoofd, psychiater Herwig Colaert, was terreinvrijwilliger bij Artsen Zonder Vakantie. Hij heeft me de organisatie leren kennen en heeft me gemotiveerd om ook op zending te gaan. Hij vond het belangrijk dat niet alleen psychiaters op psychiatrische zending gingen en zo werd ik de eerste psychiatrische verpleegster die voor Artsen Zonder Vakantie op zending vertrok.”

Geestesziekten weinig bekend in de maatschappij

In de landen waar Artsen Zonder Vakantie actief is, worden geesteszieken door de gemeenschap gedemoniseerd. Dit maakt het leven van deze zieken erg hard: ze worden door hun omgeving en familie uitgestoten, vaak zelfs opgesloten of geketend. “De omgeving is bang omdat men niet begrijpt dat deze ziekten kunnen worden behandeld” licht Veronique toe. “Bovendien is de weg van deze patiënten naar een ziekenhuis, zeer lang: zij zoeken eerst hun heil in bidkamers, bij een tovenaar of een traditioneel genezer. Zij komen dus meestal in het ziekenhuis aan in een vergevorderde toestand!”

Voorkeur voor multidisciplinaire benadering

In de psychiatrie is het van essentieel belang om met een multidisciplinair team te werken. Om bij een patiënt een correcte diagnose te kunnen stellen en hem een gepaste behandeling aan te bieden, moet zijn/haar gedrag in veel verschillende situaties worden geobserveerd: tijdens de consultatie, in groep, op het werk, thuis, alleen, tijdens een ergotherapie sessie … Hij/zij moet dus gevolgd worden door professionelen uit verschillende vakgebieden. “Deze multidisciplinaire aanpak is een van de eerste punten waar we met het partnerziekenhuis op inzetten. Wij zorgen voor het creëren van ’teams’ en zaalrondes waarbij de verschillende disciplines samen aanwezig zijn bij de patiënt en samen overleggen over de diagnose en de gepaste behandeling van zijn ziektebeeld.”

Reële vooruitgang in de praktijk

Tijdens de zendingen psychiatrie zorgen de terreinvrijwilligers voor de opleiding van het personeel in de aanpak en de behandeling van psychiatrische aandoeningen. ”Persoonlijk houd ik mij onder meer bezig met de coaching van een psychiatrisch verpleegkundige, zodat deze kan zorgen voor de follow-up in de afdeling, ook tussen de AZV-zendingen in. Sinds het invoeren van dit coaching systeem in de verschillende centra, stellen wij een aanzienlijke verbetering vast van de kwaliteit van de zorgen in het algemeen. De coaches staan hun collega’s, vaak zonder psychiatrische scholing, bij in het begrijpen en in de aanpak van de aandoening. Kennis geneest!” onderstreept Veronique. “Maar als vrijwilliger, dringen wij bij de begeleiding van de partnerziekenhuizen nooit onze visie op. Het ziekenhuis zelf legt zijn doelstellingen vast; wij zijn er hoofdzakelijk om ze te helpen die doelstellingen te realiseren. De vooruitgang is duidelijk zichtbaar in de praktijk. Het is erg bemoedigend vast te stellen dat kleine veranderingen grote resultaten opleveren.”

Veronique Coppin: «Kleine veranderingen kunnen grote resultaten opleveren.»

Destigmatiseren van geestesziekten

Ook bij de bevolking wordt werk gemaakt van het destigmatisering: in Congo wordt vb geregeld een voetbaltornooi georganiseerd waarin teams van verschillende ziekenhuizen – met verzorgend personeel en patiënten- het samen tegen mekaar opnemen. “Het is de bedoeling om, via de sport, deze mensen die lijden aan een geestesziekte, beter door de maatschappij te laten accepteren.”

Verhaal van op het terrein

“Ik herinner me nog heel goed een voorval dat me diep heeft geraakt tijdens een van mijn zendingen. Ik reed in de auto, samen met de broeder-directeur van het ziekenhuis, toen we langs de weg een vrouw zagen liggen. We dachten meteen dat ze overleden was maar eigenlijk was ze totaal uitgeput. Ze was verkracht en zwanger. Omdat ze geestesziek was werd ze door haar omgeving verstoten en dus helemaal alleen. Wij hebben ze meegenomen naar het ziekenhuis van Bujumbura (Burundi), waar het verplegend personeel gedurende maanden voor haar heeft gezorgd. Intussen was het ziekenhuis ook de familie van de patiënte op het spoor. Zij was intussen bevallen van een dochtertje, dat in afwachting van haar ontslag uit het ziekenhuis werd opgevangen door haar broer. Haar toestand is nu gestabiliseerd en ze woont samen met haar dochtertje bij haar broer. Ze gaat geregeld terug naar het ziekenhuis om haar behandeling verder te zetten en de sociale dienst doet al het mogelijke om thuis alles vlot te laten verlopen. Een sprekend voorbeeld van hoe een goede opvang in de psychiatrie levens kan redden!”

Help onze Afrikaanse collega’s om noodzakelijke medische zorg toegankelijk te maken.